«Χαμογέλα και όλος ο κόσμος θα χαμογελάσει μαζί σου», λέει η έκφραση – και φαίνεται ότι το ίδιο ισχύει και για τα ρινοδέλφινα.
Τα ευφυή θαλάσσια θηλαστικά χρησιμοποιούν φιλικά σήματα του προσώπου για να σηματοδοτήσουν μη εχθρικές προθέσεις στους συντρόφους τους, οι οποίοι ανταποκρίνονται με τον ίδιο τρόπο, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε την Τετάρτη στο περιοδικό iScience — παρόμοια με τα οπτικά σήματα που χρησιμοποιούν οι άνθρωποι.
Η επικεφαλής συγγραφέας και εξελικτική βιολόγος Ελισαμπέτα Παλάγκι του Πανεπιστημίου της Πίζας δήλωσε στο AFP ότι η ίδια και οι συνάδελφοί της έπεσαν πάνω σε αυτό το εύρημα «τυχαία».
Καθώς παρατηρούσαν τη συμπεριφορά των δελφινιών στο παιχνίδι, παρατήρησαν ότι τα δελφίνια ξεκινούσαν τις περιόδους παιχνιδιού ανοίγοντας το στόμα τους το ένα μπροστά στο άλλο χωρίς να δαγκώνουν.
Έχοντας κεντρίσει το ενδιαφέρον τους, η Παλάγκι και ο συν-συγγραφέας Λίβιο Φαβάρο του Πανεπιστημίου του Τορίνο αποφάσισαν να ερευνήσουν περαιτέρω.
Γνώριζαν ότι είναι σημαντικό για τα δελφίνια να προλαβαίνουν το παιχνίδι – το οποίο μπορεί να περιλαμβάνει ακροβατικά, κυνηγητό και χαστούκια στην ουρά – πριν αυτό κλιμακωθεί σε σοβαρό καυγά.
Η Παλάγκι και η ομάδα της κατέγραψαν δελφίνια σε αιχμαλωσία, ενώ έπαιζαν σε ζευγάρια και αλληλεπιδρούσαν ελεύθερα με ανθρώπους-εκπαιδευτές σε εγκαταστάσεις στην Ιταλία και τη Γαλλία.
Σε εκατοντάδες περιόδους παιχνιδιού που διήρκεσαν αρκετούς μήνες, διαπίστωσαν ότι τα δελφίνια συνήθιζαν να εκδηλώνουν ένα χαρακτηριστικό «χαμόγελο» όταν έπαιζαν με άλλα δελφίνια. Το έκαναν λίγο με τους ανθρώπους και σχεδόν ποτέ όταν ήταν μόνα τους.
Τα δελφίνια ήταν επίσης πολύ πιο πιθανό να υιοθετήσουν αυτή την έκφραση όταν βρίσκονταν στο οπτικό πεδίο του άλλου, ενώ επιθετικές συμπεριφορές όπως χτυπήματα στο σαγόνι και βίαιες κινήσεις του κεφαλιού δεν συνδέθηκαν ποτέ με τη φιλική χειρονομία με το ανοιχτό στόμα.
Στους ανθρώπους, όταν ένα άτομο γελά ή χαμογελά, ένα άλλο άτομο φιλικά προσκείμενο προς αυτό ανταποδίδει τη χειρονομία μέσα σε δευτερόλεπτα – κάτι που θεωρείται ότι βρίσκεται έξω από τον εκούσιο έλεγχο και αποτελεί ένδειξη ότι τα δύο άτομα μοιράζονται τα ίδια αισθήματα.
«Το ίδιο έχει διαπιστωθεί και στα πρωτεύοντα θηλαστικά — τους μεγάλους πιθήκους και τους πιθήκους — αλλά και στα κοινωνικά σαρκοφάγα ζώα όπως οι ύαινες, οι νυφίτσες, οι σκύλοι», δήλωσε η Παλάγκι. «Και τα δελφίνια έκαναν το ίδιο».
Πράγματι, η πιθανότητα ένα δελφίνι να μιμηθεί την έκφραση ανοιχτού στόματος ενός άλλου μέσα σε ένα δευτερόλεπτο ήταν 13 φορές μεγαλύτερη όταν ο δέκτης παρατηρούσε την αρχική χειρονομία, αποκλείοντας την πιθανότητα αυτή η συμπεριφορά να εμφανίζεται τυχαία.
Η Παλάγκι προέβλεψε ότι τα ευρήματα μπορεί να είναι αμφιλεγόμενα στην ευρύτερη επιστημονική κοινότητα, καθώς ο κύριος τρόπος επικοινωνίας των δελφινιών είναι μέσω σφυρίγματος, τριλλισμού και άλλων φωνητικών εκφράσεων.
Όμως ο συν-συγγραφέας Φαβάρο πρότεινε ότι θα μπορούσε να υπάρχει ένας καλός λόγος για τα δελφίνια να στραφούν σε οπτικά σήματα σε ορισμένες καταστάσεις.
«Τα δελφίνια έχουν αναπτύξει ένα από τα πιο περίπλοκα φωνητικά συστήματα στον κόσμο των ζώων, αλλά ο ήχος μπορεί επίσης να τα εκθέσει σε θηρευτές ή υποκλοπείς», ανέφερε σε δήλωσή του.
«Όταν τα δελφίνια παίζουν μαζί, ένας συνδυασμός σφυρίγματος και οπτικών σημάτων τα βοηθά να συνεργαστούν και να επιτύχουν στόχους, μια στρατηγική ιδιαίτερα χρήσιμη κατά τη διάρκεια του κοινωνικού παιχνιδιού, όταν είναι λιγότερο σε επιφυλακή για τα αρπακτικά».
Πηγή: AFP